Maart 2010

Melati van Java: 'Vittoria Colonna'. In: De Huisvriend, Geïllustreerd Maandblad Lectuur voor iedereen. Redactie Melati van Java, Schiedam: H.A.M. Roelants, 1891. (p.150-155)

Vittoria Colonna, schilderij door Sebastiano del Piombo. Ca. 1520, als ze ongeveer dertig jaar oud is.

In De huisvriend publiceerde Melati van Java af en toe een feuilleton of reisbeschrijving. Steeds afgestemd op de smaak van het publiek, want als hoofdredactrice was het haar taak de betalende abonnee's te behouden. Een zware taak, en het valt dan ook meteen op wanneer ze een artikel schrijft waarin ze merkbaar plezier heeft. Dat is het geval met 'Vittoria Colonna', een biografische schets over de adellijke vrouwe en dichteres uit de Italiaanse Renaissance. Vittoria heeft bijna alles wat Melati van Java bewondert: een aristocratische afkomst, de katholieke levensovertuiging, het vermogen om persoonlijk leed te dragen en natuurlijk uiterlijke schoonheid.

Vittoria's leven speelde zich af in een woeilige tijd, vol politieke machtsstrijd waaraan zij haar echtgenoot verloor. Een groot leed, dat haar tot dichten bracht. Enigzins harteloos jubelt Melati:

"Zoo werd Vittoria Colonna Italie's grootste dichteres, een roem, die haar thans nog toekomt; maar hooger dan haar talent stond haar hooge reine persoonlijkheid, die als een helder witte, geurige bloem, uit den poel van zedenbederf, lichtzinnigheid en ruwheid, waarin Italie zich toen bevond, schijnt op te rijzen.
Met alles wat er nog grootsch en edel dacht in Italië stond Vittoria in verbinding; de geleerdste en deugdzaamste mannen dongen naar haar vriendschap. Evenals zij voelde Vittoria voor haar godsdienst en vaderland de behoefte aan een zedelijke wedergeboorte; bescheiden als zij zich steeds op den achtergrond hield, oefende zij toch op hun gevoelsn en besluiten een grooten invloed uit. Met de meesten hunner stond zij in briefwisseling; de dichters, waaronder Aristo, Bembo, Bernando Tasso, wijdden haar hun gedichten en bezongen om strijd haar lof, maar onder allen die door haar genie, deugd en schoonheid aangetrokken werden was de beroemdste ongetwijfeld Michel Angelo."

Dat Vittoria vervolgens als maagd-weduwe door het leven gaat en vooral voor God leeft, stemt Melati zeer tevreden. Zij bezat een groot vermogen tot bewonderen, zozeer, dat men zich bezorgd afvraagt of alle lezeressen van De Huisvriend wel de diepte van haar gevoelens konden delen.

Klik op het plaatje om de verhalen te downloaden (bevat een zipfile: Word 15,7 kb).

Wilt u de vorige afleveringen met de andere Boeken Van De Maand zien? Klik dan hier.