Mei 2006

Melati van Java: Angeline's beloften. Geïllustreerd. Alkmaar: gebr. Kluitman, [1926]. Zesde druk (In de Vacantie, Bibliotheek voor Jongens en Meisjes).

Zeven drukken beleefde dit meisjesboek tussen 1879 en 1927, een bewijs van de populariteit ervan. Uitgeverij Kluitman bracht los van de officiële herdrukken het boek ook uit met een nieuwe kaft, kennelijk om de verkoop extra te bespoedigen. Het hier afgebeelde omslag met bevallige zwartgelokte meisjes omvat een zesde druk.

Het verhaal van Angeline's beloften begint te Batavia, op de ochtend van de 12de verjaardag van Angeline de Roze. Van haar ouders krijgt zij mooie cadeaus: "Daar lag op haar bord een heel mooi gebonden boek; 'Robinson Crusoë', waarnaar zij al zoo lang had verlangd en een servetband van zilver, dan nog een doos vol bonbons en een beeldig serviesje met Fransch porselein met bloempjes er op."

De verjaardag is een hemels feest, wat een schril contrast is met hetgeen daarop volgt. Haar vader is bankroet en het gezin moet vendutie houden en kleiner gaan wonen. Mama's gezondheid raakt aangetast en zij krijgt regelmatig "zulk een zware hoestbui, dat papa haar maar spoedig weer naar bed droeg; zij werd met den dag zwakker en zwakker en niettegenstaande al de lekkere snoepjes, die Kokkie op Angelientjes verzoek voor haar kookte, bleef de eetlust geheel weg."

Angeline's moeder sterft. Het meisje wordt naar de Hollandse familie gezonden, waar haar broer Rudolf (Dolf) ook is. Zij komt in het huis van twee oude, strenge tantes. Hier ontmoet ze oom Karel, die "Koningsbos" bezit, een groot buitenhuis waar Dolf altijd zijn schoolvakanties doorbrengt. Dolf doet zich graag ruwer voor dan hij is, maar hij is lief voor zijn kleine zusje en vertelt haar over zijn droom architect te worden- als zij tenminste belooft dat aan niemand te zeggen. Die belofte zal haar in de problemen brengen. Als Dolf na ruzie met de tantes van huis wegloopt, verdenkt iedereen hem van veel slechts. Angelientje weet beter, maar kan niet spreken.

Angeline brengt de winter door op "Koningsbos" en verhuist vervolgens naar het instituut Bonnier, een kostschool. Ze beheerst zich, past zich aan en leeft pas op als ze een vriendin uit Indië ontmoet. Op een avond worden de leerlingen meegenomen naar een paardenspel, bij wijze van uitstapje. Daar ziet ze een bijzondere clown: "Die beweging met het hoofd was haar zoo bekend, en die buigzame, lenige gestaltel het was haast niet mogelijk dat ze aan een ander zou behooren; telkens als hij een gymnastische toer uitvoerde, die gevaarlijk scheen, greep ze krampachtig de hand van haar buurmeisje en sloot onwillekeurig de oogen."

Inderdaad: het is Rudolf, wiens avontuur van weglopen en architect worden slecht afgelopen is. Buiten loopt Angeline hem tegemoet en is zo, tegen de reglementen in, alleen op straat. Anderen verklappen Madame Bonnier, het hoofd van het Instituut, dat Angeline met een jongen stond te praten. Madame berispt het meisje de volgende dag: "Lieve Angeline, ik heb u steeds als een voorbeeld aangehaald van goede opvoeding en lief karakter tegenover degenen, die wilden beweren, dat alle Indische meisjes koppig, eigenzinnig, leugenachtig en brutaal waren, maar nu moet ik mijn oordeel wijzigen. Sedert gisteren is u geheel veranderd."

Angeline heeft beloofd te zwijgen... Wat er daarna gebeurt, moet iedere lezer/es zelf ontdekken.

Klik op het plaatje om Angeline's beloften te downloaden (bevat een zipfile: Word 168 kb).

Wilt u de vorige afleveringen met de andere Boeken Van De Maand zien? Klik dan hier.